Lịch sử hình thành và phát triển môn Bóng rổ
-Theo ghi nhận, bóng rổ được ra đời tại Mỹ vào năm 1891 và được phát minh bởi Tiến sĩ James Naismith. Ông là một giáo viên giáo dục thể chất của trường huấn luyện Springphild tại bang Massachusets của Mỹ.
-Vào năm 1891, khi thời tiết ngày trở lên lạnh giá tại New England, các môn thể thao ngoài trời phải ngừng hoạt động. Điều này khiến các vận động trong phòng tập thể dục trở nên nhàm chán hơn với các học sinh. Do đó, James Naismith và các đồng nghiệp đã nghiên cứu để sáng tạo ra một trò chơi mới. Khi nghĩ ra trò chơi, ông đặt tên cho nó là “bóng rổ” rèn theo 13 quy tắc khác nhau. Ban đầu, ông xác định bóng rổ chỉ chơi xong nhà, không sử dụng gậy gộc vì gây nguy hiểm và chỉ sử dụng tay trong di chuyển, ném và bắt bóng.
-Dụng cụ bắt đầu cho cho chơi lúc này này chỉ là một quả bóng đá và 2 chiếc giỏ đựng hoa quả. Mỗi đội được chia thành 9 người để tham gia thi đấu. Về sau, số lượng được thu hẹp thành 7 và cuối cùng là 5 cầu thủ cho mỗi đội chơi. Vào ngày 21/12/1891, trò chơi bóng rổ đã chính thức ra đời tại Springfield, Massachusetts và nhanh chóng nhận được sự quan tâm của nhiều người. Sau đó, trò chơi dân lan rộng ra Mỹ và tới nhiều quốc gia trên thế giới.
I. Các giai đoạn phát triển trong lịch sử bóng rổ
-Các giai đoạn phát triển trong lịch sử bóng rổ có sự thay đổi liên tục về điều luật thi đấu, dụng cụ, trang phục và các trang thiết bị thi đấu sử dụng trong trò chơi.
-Một số mốc thời gian về sự thay đổi của bóng rổ có thể kể đến như:
- Năm 1893, lần đầu tiên xuất hiện bóng rổ bằng sắt và có lưới
- Năm 1894, chu vi của bóng đã được thay đổi từ 76.2 lên đến 81.3cm.
- Năm 1895, trò chơi đã áp dụng các quả ném phạt với khoảng cách thực hiện 4,572
- Năm 1896, bóng rổ có quy định người chơi được quyền dẫn bóng trong mọi trường hợp.
1. Giai đoạn thứ nhất
-Lịch sử bóng rổ trong giai đoạn này diễn ra từ năm 1891 đến 1918, được gọi là sự hình thành của bóng rổ – một môn thể thao mới. Lúc này, các giờ học thể dục trở nên láo nhiệt hơn và bóng rổ trở thành một môn thể thao “tâm điểm”.
-Vào năm 1894, luật bóng rổ được ban hành. Những cuộc thi đấu bóng rổ có kỹ thuật và chiến lược xuất thiện ngày một nhiều hơn. Các vị trí, chức năng cho từng vị trí chơi trong đội thi đấu cũng dần được hình thành. Bóng rổ chính thức được xuất hiện và thi đấu trong thế vận hội thứ 3 năm 1904
2 Giai đoạn thứ 2
-Lịch sử bóng rổ trong giai đoạn này diễn ra từ năm 1919 -1931 với sự xuất hiện của các hiệp hội bóng rổ quốc gia. Các trận đấu giao hữu quốc tế cũng dần được tổ chức nhiều hơn. Vào năm 1923, các cuộc thi đấu bóng rổ quốc tế đầu tiên được tổ chức ở Pháp với sự tham gia của Ý, Pháp và Tiếp Khắc.
3. Giai đoạn thứ 3
-Giai đoạn này diễn ra với thời gian từ năm 1932 – 1947 là thời kỳ bóng rổ phát triển và lan rộng khớp trên thế giới. Từ đó, bộ môn này dần trở thành môn thể thao được yêu thích tại nhiều quốc giai. Dấu mốc quan trọng trong lịch sử bóng rổ ở giai đoạn này là sự ra đời của Liên đoàn bóng rổ quốc tế – FIBA vào ngày 18-06-1932.
4. Giai đoạn thứ 4
-Giai đoạn này diễn từ trong khoảng thời gian từ năm 1948-1965. Lịch sử bóng rổ trong thời điểm này cho thấy kỹ thuật và chiến thuật chơi bóng có bước nhảy vọt “đột biến”. Liên đoàn bóng rổ thế giới FIBA với sự góp mặt của 50 nước thành viên đóng vị trí quan trọng trong việc quản lý và tổ chức các giải đấu thế giới.
5. Giai đoạn thứ 5
-Các sự kiện nổi bật từ năm 1966 đến nay có thể kể đến như:
- Năm 1972, Bóng rổ nữ được bổ sung vào thế vận hội.
- Năm 1983, FIBA hợp nhất với 157 liên đoàn bóng rổ quốc gia tới từ 5 châu lục.
- Năm 1987, FIBA tăng lên phát triển với 168 nước thành viên
- Năm 1988, FIBA tăng lên với 202 nước thành viên.
- Đến nay FIBA hiện đang có tổng cộng là 168 nước thành viên.
II. Lý do Bóng rổ phát triển nhanh chóng
-Có không ít thắc mắc rằng “tại sao trong thời gian ngắn, bóng rổ lại có thể phát triển nhanh chóng đến vậy?”. Nguyên nhân là do bóng rổ được thành lập bởi tổ chức cơ đốc giáo- YMCA. Chính vì vậy, sự lan truyền của trò chơi này trùng với các hoạt động truyền giáo thực hiện. Ở Mỹ, khi vào mùa lạnh, người dân có xu hướng tìm kiếm một trò chơi để giải trí và vận động nên bóng rổ được chọn và trở nên phổ biến hơn. Chiến tranh thế giới và sự phát triển của kinh tế cũng khiến trò chơi này lan rộng tới nhiều nước hơn.
III. Lịch sử bóng rổ tại Việt Nam
-Bóng rổ bắt đầu được du nhập vào nước ta trong thời kỳ Pháp thuộc. Trong giai đoạn này, bóng rổ chưa thực sự phát triển và phổ biến mà chỉ được thu hẹp trong phạm vi của một số trường học, công sở và trong hàng binh ngũ binh lính Pháp. Sau cách mạng tháng 8, bóng rổ được Đảng và nhà nước quan tâm và thúc đẩy phát triển hơn. Sau năm 1954, cùng với việc giải phóng miền Bắc, bóng rổ phát triển với nhiều vị trí trung tâm như Hà Nội, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh,…
-Tuy nhiên, phải cho đến năm 1975, phong trào bóng rổ mới dần được nhiều thanh thiếu niên yêu thích chơi tại nhiều trường đại học, cao đẳng, trung cấp, phổ thông và trung học cơ sở.
-Đến năm 1992, Hiệp hội bóng rổ Việt Nam được đổi tên thành Liên đoàn bóng rổ Việt Nam(viết tắt là VBF), sau đó ra nhập và trở thành thành viên thích thức của Liên đoàn bóng rổ Quốc tế.
-Trải qua nhiều nút thăng trầm trong lịch sử phát triển của mình, ngày nay, tại Việt Nam bóng rổ đã và đang trở thành một bộ môn thể thao được giới trẻ vô cùng yêu thích và tham gia.
-Không những vậy, bóng rổ còn là một bộ môn được giảng dạy trực tiếp trong trường học. Các giải đấu trẻ cho thanh thiếu niên và cách ban ngành cũng được tổ chức rộng khớp nơi và nhận được sự ủng hộ của nhiều người hâm mộ.
-Như vậy, có thể thấy, bóng rổ Việt Nam đã và đang trong đà phát triển lớn mạnh và thu được những kết quả rõ rệt.
Nguồn: thethaodonga.com