TỪ TRƯỜNG CỦA TRÁI ĐẤT
Các nhà khoa học vẫn không biết chính xác những gì gây ra từ trường của trái đất.
Trong thế kỷ XVI, người ta tin rằng một ngọn núi magnetite (một khoáng chất từ tính) được
đặt tại Bắc Cực và rằng ngọn núi này gây ra từ trường của trái đất. Bác sĩ người Anh William
Gilbert là người đầu tiên đề xuất, năm 1600, rằng trái đất chính là một nam châm khổng lồ.
Các lý thuyết hiện tại cho rằng từ trường của trái đất được tạo ra bởi các dòng điện bên trong
lõi ngoài lỏng của trái đất, trong đó bao gồm chủ yếu là sắt. Lõi lỏng này chứa các ion, hoặc
những nguyên tử và phân tử tích điện. Sự chuyển động của các hạt tích điện này bên trong
trái đất được cho là tạo ra từ trường của trái đất.
Các nhà khoa học đôi khi tìm thấy nó dễ dàng hơn để vẽ kiểu từ trường của trái đất
như thể nó là một từ trường đối xứng hoàn hảo đến từ một thanh nam châm lớn. Các cực của
từ trường mang tính giả thuyết, dựa trên sự ước lượng trung bình về hướng và sức mạnh của
từ trường Trái Đất, được gọi là các cực địa từ. Địa từ cực bắc nằm gần Thule, Greenland,
cách Bắc Cực địa lý 1.250 km (780 dặm). Địa từ cực nam nằm gần Vostok, Nam Cực, cách
Nam cực địa lý 1.250 km (780 dặm).
Cổ từ học nghiên cứu về từ trường của trái đất trong thời cổ đại. Các nhà khoa học có
thể nghiên cứu các từ trường cổ xưa của trái đất bằng cách đo sự định hướng từ tính của các
loại đá nhất định. Khi đá kết tinh nóng chảy, các tinh thể khoáng chất từ tính gắn kết với từ
trường của trái đất. Do đó, đá cũng ghi lại hướng từ trường của trái đất tại thời điểm kết tinh
của nó. Bằng cách đo sự định hướng từ tính và xác định tuổi của các loại đá như vậy, các nhà
khoa học có thể đo sự định hướng của từ trường trái đất tại các thời điểm khác nhau trong
lịch sử trái đất. Các nhà địa chất có thể sử dụng những sự đo lường cổ từ hệ thống trên đá có
tuổi khác nhau để vạch ra sự chuyển động biểu kiến của từ trường trái đất như là một hàm
của thời gian. Sơ đồ này xác định những gì được biết đến như một đường cực. Những sự khác
nhau trong các đường cực của các châu lục chỉ ra sự trôi giạt tương đối của các châu lục này.
Những sự đo đạc cổ từ đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của lý thuyết kiến tạo
học mảng bằng cách cung cấp bằng chứng cho thấy các đại dương phát triển từ các trung tâm
của chúng ra bên ngoài. Những dải từ hoá xen kẽ được tìm thấy trong đáy đại dương ở hai
bên các ngọn núi ở giữa đại dương đã được giải thích bằng cách giả sử rằng lớp vỏ đại dương
liên tục chia tách và di chuyển ra khỏi các ngọn núi ở giữa đại dương. Lớp vỏ tăng thêm liên
tục tạo ra kẽ hở bằng sự phun trào của dung nham, và dung nham đặc lại ghi theo sự định
hướng của từ trường trái đất tại thời điểm đông đặc. Việc tạo ra liên tục của lớp vỏ mới phát
sinh một bản ghi về hướng từ trường trái đất theo thời gian. Sự đảo lộn được lặp lại của từ
trường trái đất sinh ra các dải từ hoá xen kẽ trong đáy đại dương ở hai bên ngọn núi giữa đại
dương.
Nguồn: http://thuvienvatly.com/